Levensmiddelenmicrobiologie en -conservering
Micro-credential
september 2023 – januari 2024
Micro-organismen spelen een belangrijke rol in de kwaliteit van levensmiddelen. Ze veroorzaken zowel bederf als voedselvergiftigingen en het is dan ook essentieel voor voedingsbedrijven om de microbiële kwaliteit van hun producten te beheersen. Hiertoe is inzicht in het gedrag van diverse micro-organismen (zowel bedervers als pathogenen) in een levensmiddel tijdens de diverse stappen van het processen en de bewaring essentieel. Een grondige basiskennis kan mensen helpen potentiële risico's te identificeren en de noodzakelijke maatregelen te voorzien. Ook in productinnovatie moet steeds rekening gehouden worden met de garantie van de microbiële kwaliteit en houdbaarheid van nieuwe producten. Gezien de schaarste aan beschikbare profielen die de basiskennis rond levensmiddelenmicrobiologie en -conservering beheersen biedt deze opleiding de kans aan professionals om zich hierin bij te scholen.
De micro-credential beoogt vooral een professioneel publiek bij bedrijven uit de voedingsindustrie, sectororganisaties, consultancy en overheid.
Op de arbeidsmarkt is er momenteel een substantieel tekort aan werkkrachten die een degelijke basis van levensmiddelenwetenschappen en humane voeding bezitten om in te zetten in diverse functies. Daarom worden steeds meer profielen aangetrokken die deze kennis niet in hun opleiding meekregen, maar die zich dan verder dienen te ontwikkelen in de job. Deze micro-credential heeft als doel de basiskennis rond levensmiddelenmicrobiologie en -conservering, één van de kerndisciplines in de levensmiddelenwetenschappen, aan te brengen, met directe toepasbaarheid in de voedingsindustrie, zijn toeleveranciers of de overheid (bijv. het FAVV).
Micro-credentials zijn kleine opleidingen van academisch niveau die zich richten op specifieke competenties. Ze bestaan vaak uit één of enkele vakken, of delen ervan, die ook worden gegeven in een universitaire bachelor- of masteropleiding. Als je slaagt voor de micro-credential, ontvang je een getuigschrift als bewijs dat je de competenties hebt verworven. Je verwerft dus ook echte officiële credits die worden erkend in je verdere loopbaan, ook internationaal. Ze kunnen ook leiden tot vrijstellingen bij vervolgopleidingen, ook bij andere instellingen en organisaties.De opleiding wordt als volgt geëvalueerd:
- Theorie: schriftelijk examen (gesloten boek) + mondelinge evaluatie van een gevalstudie (schriftelijke voorbereiding (open boek) met mondelinge verdediging)
- Praktijk: mondelinge evaluatie van de analyse van de conserveringscase (de case wordt bezorgd bij aanvang van het semester en dit wordt voorbereid tijdens het semester, de evaluatie gebeurt op het examen)
Wetenschappelijk Coördinator
Prof. dr. ir. Frank Devlieghere, Vakgroep Levensmiddelentechnologie, Voedselveiligheid en Gezondheid, Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen, Universiteit Gent.Lesgevers
- • Prof. Frank Devlieghere, Vakgroep Levensmiddelentechnologie, Voedselveiligheid en Gezondheid, Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen, Universiteit Gent.
- • Dr. Tineke De Vriendt, Vakgroep Levensmiddelentechnologie, Voedselveiligheid en Gezondheid, Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen, Universiteit Gent.
Programma
Bouwend op de basiskennis van algemene microbiologie, biochemie en moleculaire biologie, worden de microbiologische aspecten van levensmiddelen besproken.
Het theoretisch gedeelte omvat de bespreking van de microbiële besmettingsmechanismen, de factoren die groei en bijgevolg bederf en voedselvergiftigingen veroorzaken, de diverse conserveringstechnieken, de bederfmechanismen van levensmiddelen, microbiële voedselvergiftigingen, predictieve microbiologie, de houdbaarheidsdatum alsmede reiniging en desinfectie.
Het praktijkgedeelte bestaat uit:
1) enkele basisprincipes van microbiologische analysetechnieken van levensmiddelen via een leerpad en hoorcollege,
2) studie van het effect van diverse factoren die de microbiële houdbaarheid en veiligheid van levensmiddelen beïnvloeden, dit via analyse van een case waarin een conserveringsmethode van een specifiek levensmiddel wordt uitgewerkt en de groei van pathogenen wordt gesimuleerd met behulp van voorspellende microbiologie,
3) het analyseren van gevalstudies voor het systematisch oplossen van microbiologisch gerelateerde problemen in de voedselindustrie en het interpreteren van criteria met betrekking tot microbiële besmetting van levensmiddelen en
4) een bedrijfsbezoek naar een voedingsbedrijf zodoende zicht te krijgen op het belang van microbiologische veiligheid en kwaliteit bij de productie van levensmiddelen.
Lessenschema
Theorie
- Inleidende microbiologische begrippen
- Microbiële besmetting van grondstoffen
a. Besmettingsbronnen
b. Besmetting van de diverse grondstoffen - Groei van micro-organismen in levensmiddelen
a. Intrinsieke factoren
b. Extrinsieke factoren
c. Impliciete factoren - Microbiologische aspecten van conservering
a. Verlagen van de zuurtegraad
b. Verlagen van de wateractiviteit
c. Wijziging van de redox-potentiaal
d. Gebruik van temperatuur
e. Gebruik van stralen
f. Chemische conservering
g. Natuurlijke antimicrobiële systemen
h. Nieuwe conserveringsmethoden
i. Structuur van levensmiddelen
j. Combinatietechnologie - Bederf van levensmiddelen
- Voedselpathogenen
- Reiniging en desinfectie
- Predictieve microbiologie
- De houdbaarheidsdatum
De praktijk omvat:
- Microbiologische basistechnieken en analysemethoden (via leerpad)
- Microbiologische criteria
- Oefening op predictieve microbiologie
- Het analyseren van een conserveringsstrategie van een bepaald levensmiddel (via case study)
- Gevalstudies uit de praktijk
- Bedrijfsbezoek
Praktisch
De micro-credential bestaat uit 12 theorielessen die ofwel op de campus of offline via video kunnen gevolgd worden, dit om de combinatie leren-werken te vergemakkelijken. De oefeningen bestaan uit interactieve gevalstudies, met inclusie van het hanteren van microbiologische richtlijnen/criteria, en computeroefeningen rond predictieve microbiologie die klassikaal moeten gevolgd moeten, dit zijn ideale feedbackmomenten. Daarnaast moet het effect van een conserveringsstrategie voor een opgelegd levensmiddel uitgewerkt en geëvalueerd worden aan de hand van een case. Voor de Levenslang lerenden is er de mogelijkheid dit op een bedrijfseigen case te doen.
Prijs
Deelnameprijs bedraagt 525 euro, cursusmateriaal is niet inbegrepen.
KMO-portefeuille
Universiteit Gent aanvaardt betalingen via de KMO-portefeuille (www.kmo-portefeuille.be; gebruik authorisatiecode DV.O103193).
Inschrijven kan vanaf augustus via deze link.
Wilt u op de hoogte blijven over deze en andere opleidingen? Vul dan onderstaand formulier in.
Zodra u op 'verzenden' heeft geklikt én alle verplichte velden zijn ingevuld, ontvangt u altijd een mail ter bevestiging van uw inschrijving.
Indien u deze mail niet heeft ontvangen, gelieve contact op te nemen met de webmaster, steven.deneef@ugent.be
- Voor de lessen on campus zullen de deelnemers deels samen zitten met reguliere studenten uit de opleidingen Bachelor bio-ingenieurswetenschappen.
- Het lessenschema (theorie + praktijk) kunt u hier downloaden.
- Hoewel de onderwijstaal Nederlands is, zal een deel van het studiemateriaal opgesteld zijn in het Engels.
- Data onder voorbehoud van wijzigingen om onvoorziene omstandigheden.
Organisatie
Universiteit Gent
UGain (UGent Academie voor Ingenieurs)
Secretariaat
Els Van Lierde
Technologiepark 60
9052 Zwijnaarde
Tel.: +32 9 264 55 82
E-mail: ugain@UGent.be